O błogosławionym biskupie Bosiłkowie z o. Paolo Cortesi CP, proboszczem wspólnoty katolickiej w Belene i rektorem sanktuarium bł. Eugeniusza Bosiłkowa, rozmawia Maciej Szepietowski.

Ojciec pochodzi z Włoch, jest misjonarzem Zgromadzenia Męki Pańskiej Jezusa Chrystusa (pasjoniści). Jak trafił Ojciec do Bułgarii i co robi w Belene?

Misjonarze pasjoniści rozpoczęli pracę w Bułgarii w 1782 roku, podczas panowania osmańskiego. Od tego czasu do dziś zajmują się głównie pomocą duchową dla wspólnot katolików bułgarskich na północy kraju, wzdłuż Dunaju.

Urodziłem się w Bergamo w północnych Włoszech. Zostałem księdzem w 2001 roku i przez 10 lat pracowałem w parafii w Mediolanie. Następnie w 2010 roku zostałem wysłany tutaj, do Belene, a od 2012 roku jestem proboszczem miejscowej wspólnoty, a także rektorem diecezjalnego sanktuarium poświęconego bł. ks. bp. Eugeniuszowi Bosiłkowowi. Prowadzę wszystkie sprawy parafii (chrzty, śluby, katecheza, dzieła miłosierdzia), oprowadzam gości i pielgrzymów oraz działam na rzecz kultywowania pamięci bułgarskich męczenników.

Wincenty Eugeniusz Bosiłkow jest pierwszym bułgarskim błogosławionym Kościoła katolickiego. Jakie znaczenie ma jego beatyfikacja dla wiernych w Bułgarii?

15 marca 1998 roku papież Jan Paweł II beatyfikował ks. bp. Bosiłkowa, pierwszego męczennika krajów wschodnich, oficjalnie uznanego przez Kościół katolicki. Dla wszystkich Bułgarów, nie tylko katolików, była to wtedy wielka radość i wielki zaszczyt. W tej beatyfikacji wierzący uznali za prawdziwe słowo Ewangelii: „Pan potężnych poniża, a pokornych wywyższa”. Bosiłkow reprezentuje wszystkie niewinne ofiary reżimu komunistycznego, godnych ludzi, których nie wolno nam zapomnieć i należy czcić.

Po II wojnie światowej terror komunistyczny nie oszczędził Bułgarii. Jak wyglądało życie codzienne ludzi wiary w tamtych czasach?

Po 9 września 1944 roku, wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej, zaczął się tworzyć komunistyczny reżim ateistyczny. Na początku wielu księży (prawosławnych, katolików, protestantów) było prześladowanych, więzionych, kilkudziesięciu zabito, a wspólnoty chrześcijańskie zastraszano. W następnych latach zamknięto seminaria duchowne, w 1949 roku wysiedlono wszystkich cudzoziemskich księży i osoby konsekrowane, zamknięto katolickie szkoły i szpitale, zabroniono wszelkiej publicznej działalności kościelnej. W 1952 roku prawie wszyscy bułgarscy księża katoliccy zostali aresztowani i skazani, niektórzy na śmierć (Bosiłkowa i trzech księży asumpcjonistów rozstrzelano), inni trafili do więzienia, część zesłano do obozów koncentracyjnych. Wierni, zdezorientowani i przerażeni, przestali chodzić do kościołów, gdzie byli kontrolowani, a następnie prześladowani. Wielu nadal modliło się w swoich domach, a dzieci chrzczono potajemnie, w nocy, z lęku przed władzami.

Bułgarscy katolicy są w mniejszości. Jaki jest poziom religijności wśród wszystkich Bułgarów? Jak silna jest sekularyzacja?

W porównaniu do krajów sąsiednich (Rumunia, Serbia, Grecja) religijność Bułgarów jest bardzo słaba. Zarówno dziesięciolecia ateistycznej propagandy i edukacji, jak i pełna wolność ostatnich lat doprowadziły ludzi do porzucenia praktyk religijnych – większość z nich nie bierze już ślubu w kościele, coraz mniej młodych ludzi chrzci swoje dzieci, w uroczystościach religijnych uczestniczą prawie tylko osoby starsze.

Przetrwały niektóre tradycje chrześcijańskie, związane z Bożym Narodzeniem i Wielkanocą oraz tradycyjny folklor. Ale ogólny duch jest duchem sekularyzacji, podczas gdy wiara pozostaje bardzo powierzchowna i nie przemienia serca, umysłu ani nawyków.

Tekst pochodzi z kwartalnika "Civitas Christiana" nr 4 | październik-grudzień 2022

/mdk