Ostatnie tygodnie związane z przygotowaniami do XV Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, dotyczącego młodych ludzi, pokazują, ile wątpliwości i pytań na temat funkcjonowania w dzisiejszej rzeczywistości ma współczesne pokolenie. Naprzeciw tym potrzebom wychodzi bogata oferta poradników katolickich, w których poruszana jest szeroka gama tematów nurtujących współczesnego katolika.

Świat staje się miejscem dużej wolności, pełnym różnorodnych wyborów, co sprawia, że coraz trudniej jest go zrozumieć i w nim funkcjonować. Diametralnie wzrasta liczba problemów, barier, wątpliwości i pokus, które stają na drodze jednostki. W tej chaotycznej rzeczywistości poszukuje więc ona drogowskazów, „pomocnej ręki”. Dlatego tak ważne jest, co też często pojawia się w tekstach przedsynodalnych, aby młodzież mogła czerpać wzorce z autorytetów, które wskażą wartościowe modele postępowania oraz wyjaśnią niepokojące ich problemy.

Wartością poradników jest to, że ich autorami są osoby duchowne oraz świeckie, dzięki czemu młody człowiek może spojrzeć na jeden problem z kilku perspektyw. Istotnym elementem publikacji są świadectwa, ponieważ pokazują czytelnikowi, że nie są odosobnieni w przeżywanych problemach, które dotyczą też innych członków wspólnoty. Dodatkowo przykłady zaczerpnięte z życia lepiej obrazują pewne zagadnienia i sprawiają, że nie mają one charakteru jedynie teoretycznych rozważań.

Autorzy nie boją się podejmować trudnych i niewygodnych tematów, takich jak: spory międzypokoleniowe, związki niesakramentalne, uzależnienia, ponieważ zjawiska te dotyczą także osób wierzących. Twórcy nie idą w żadnej z kwestii na odstępstwa od życia w zgodzie z kanonami wiary, nie pokazują możliwych dróg obejścia tych zasad, aby dopasować je do okoliczności współczesnego świata, ale pokazują, jak można zastosować je w swoim życiu. Można tu przywołać słowa kardynała Stefana Wyszyńskiego, że nie Kościół ma się przystosować do świata, tylko świat ma się przystosować do Ewangelii.

O miłości
Jednym z częściej podejmowanych tematów w poradnictwie katolickim, ale prawdopodobnie także najbardziej interesującym młodych ludzi, jest miłość, seksualność i rodzicielstwo. Miłość, rozpatrywana jest w nich wieloaspektowo. Znajdziemy poradniki mówiące o miłości rodzicielskiej, takie jak np. Mamo, tato gdzie jest Bóg, miłości małżeńskiej – Złamać szyfr, czyli jak zrozumieć małżonka: pół żartem, całkiem serio, ale także o miłości do siebie samego, jako fundamentu budowania relacji z innymi np. Pokochaj siebie Waltera Trobischa, w której autor, jako wzór pełnej akceptacji siebie, przedstawia Jezusa Chrystusa. Z kolei w Jak kochać i być kochanym, autorstwa Johna Powella, znajdziemy wiele uwag na temat dialogu, jako fundamentu budowania i podtrzymywania uczucia. Myślę, że podjęcie zagadnienia miłości własnej jest ważne w odniesieniu do problemów z brakiem samoakceptacji, który dotyczy dziś wielu młodych osób.

Istnieją tytuły, w których autorzy podjęli się tematu miłości młodzieńczej np. Miłość czy MIŁOŚĆ? Czyli sztuka chodzenia ze sobą Katarzyny i Tomasza Jaroszów. Poradnik odpowiada na wiele kwestii, które ciekawią ludzi młodych, a są często bagatelizowane przez dorosłych. Składa się z dwudziestu rozdziałów, z których każdy dotyczy konkretnego problemu. Jednym z nich jest wspomniana wcześniej samoakceptacja, co dowodzi, że jest to obecnie rzeczywiście ważne zagadnienie. Inne tematy, jakich podejmują się autorzy, to między innymi życie w związku z osobą niewierzącą, nieśmiałość i trudność w nawiązywaniu kontaktów, różnice pomiędzy mężczyznami i kobietami oraz miłością i zakochaniem, czystość przedmałżeńska, życie w związku na odległość, znajomości internetowe, rozstania, ale także samotność.

Autorzy zwracają uwagę na to, że wielu młodych ludzi pragnie być w związku, na co wpływ mają chociażby media. Jak stwierdzają, obniża się wiek wchodzenia w pierwsze miłosne relacje, a brak partnera powoduje panikę, poczucie bycia gorszym i nieszczęśliwym. Autorzy radzą młodemu czytelnikowi bycie cierpliwym i wykorzystanie czasu samotności na samorozwój, nawiązywanie przyjaźni, modlitwę, ponieważ miłość prędzej czy później spotka każdego. Jednak, jak podkreślają, nie musi być to uczucie między kobietą a mężczyzną, bo można miłości doświadczyć także w inny sposób. Oprócz powołania do bycia mężem/żoną, istnieje powołanie również do życia konsekrowanego albo samotności.

Relacje rodzinne
Poradników dotyczących małżeństwa nie sposób policzyć i z pewnością w każdym młody człowiek znajdzie wiele inspirujących treści, jednak na szczególną uwagę zasługuje publikacja Teściowie i młodzi. Jak to ma działać? Obecne czasy nie sprzyjają szybkiemu usamodzielnieniu się jednostki, która bardzo długo pozostaje pod wpływem rodziny. Wiele młodych osób ma lęk przed dorosłością i odpowiedzialnością. Taki stan rzeczy i wygoda związana z pozostawaniem w domu mogą przyczynić się do tworzenia niezdrowych relacji. Opisywany poradnik w luźny i zabawny, ale także rzeczowy, sposób pokazuje, jak kształtować relacje z rodzicami po ślubie. Wskazuje miejsce rodziny w życiu młodych oraz hierarchię, którą powinni się kierować. Autorzy w zgodzie z biblijnymi słowami „opuści mąż ojca swego i matkę swoją i złączy się z żoną swoją…” (1 Moj. 2,24) pokazują, że po ślubie to relacja małżeńska powinna być, obok relacji z Bogiem, najważniejszą w życiu młodych ludzi. Poradnik może być dobrym źródłem wiedzy dla wchodzących w relację małżeńską, ale także dla ich rodziców, którym trudno się pogodzić z odejściem dzieci.

Innym istotnym tematem, który może nurtować współczesną młodzież, jest seksualność. Niestety głównym źródłem wiedzy na ten temat są media, które bardzo zniekształcają jej obraz. Dlatego warto, by młodzi mieli dostęp do źródeł, które pokażą wartość ludzkiej seksualności oraz które „odczarowują” pokutującą wśród części społeczeństwa wizję nudnego życia seksualnego katolików. Szczególnie interesujące są teksty o. Ksawerego Knotza (np. Seks jakiego nie znacie. Dla małżonków szukający Boga), który w swoich publikacjach w przystępny sposób przedstawia meandry seksualności jako spoiwa pomiędzy małżonkami a Bogiem, formę modlitwy i drogi do świętości. Autor w poradnikach obala przekonanie o tym, że nauka Kościoła na temat seksualności to jedynie system nakazów i zakazów. Podejmuje się także tematu równości małżonków w relacji seksualnej, traktowania ciała jako świątyni i szanowania jego biologii i nienaruszalności, sporo uwagi poświęca kontroli płodności, przestrzega przed wzorowaniem się na innych związkach, radzi wzajemne poznanie potrzeb małżonków i pamiętanie, że seksualność ma pogłębiać relację małżeńską, a nie być źródłem stresu czy opresji. Osoba wierząca nie powinna bezustannie rozmyślać o „niegrzeszeniu”, ale o tym, jaki jest cel jej życia, co chce osiągnąć, jak przykazania mogą jej pomóc w stawaniu się lepszym. Zasady bowiem, według autora, nie zostały wymierzone w człowieka, ale mają być podstawą tworzenia dobra.

Poradniki katolickie poruszają niemal wszystkie problemy, z którymi konfrontowana może być osoba wierząca. Autorzy nie boją się podejmować trudnych tematów, jak uzależnienia i inne problemy społeczne: Zagrożeni alkoholem, chronieni miłością, Uzdrowienie finansów. Jak wyjść z Bożą pomocą z długów? Są też pojedyncze, czasem dość oryginalne wydawnictwa, jak seria wydawnictwa Fronda: Katolik frajerem?, której celem jest zmiana obrazu chrześcijan pojmowanych jako nieudaczników, Katolik talibem? rozpatrująca zasady Kościoła, uważane współcześnie za przestarzałe lub radykalne oraz Katolik ofiarą? Miłość i cierpienie – tam autorzy podjęli się analizy stereotypów na temat wiary katolickiej.

Omówione przykłady stanowią wybór spośród bogatej oferty wydawniczej, ale wykazują jej różnorodność i wychodzenie naprzeciw pytaniom i problemom młodych katolików. Poradniki ułatwiają zrozumienie oczekiwań Kościoła, gdyż w przystępny sposób prezentują niekiedy skomplikowane zagadnienia. Mogą być narzędziem wspierającym w radzeniu sobie z wątpliwościami i trudnościami. Zachęcają do refleksji i przepracowywania problemów oraz dylematów we własnym wnętrzu. Dają praktyczne wskazówki, jak żyć w zgodzie z sumieniem katolickim.
Natalia Chruścicka

mak