„Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodzony 14.09.19 47 r. w Okopach koło Suchowoli, wychowanek naszego Seminarium, studiował w tym gmachu w latach 1966 –197 2 z przerwą na dwuletnią służbę wojskową w Bartoszycach. Wyświęcony na kapłana 28.05.197 2 r.” – głosi inskrypcja umieszczona w krużgankach zabytkowego gmachu Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście 52/54.

W połączonych z budynkiem Seminarium podziemiach Kościoła Seminaryjnego pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca Bogurodzicy czynna jest poruszająca swoim pięknem i przesłaniem wystawa zatytułowana „Zło dobrem zwyciężaj”, prezentująca malarskie dzieła stworzone w hołdzie ks. Jerzemu Popiełuszce. Zebrane prace pochodzą ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, które wraz Kurią Metropolitalną Warszawską i Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym św. Jana Chrzciciela są organizatorami wystawy. Kuratorami wystawy, nad którą honorowy patronat objął Jego Ekscelencja Arcybiskup Kazimierz Nycz, Metropolita Warszawski, są: ks. prałat Andrzej Przekaziński, dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej i Danuta Wróblewska, znana krytyk sztuki, która w latach 80. ubiegłego wieku, w trudnym dla kultury okresie stanu wojennego, aktywnie współpracowała przy tworzeniu wystaw i zbiorów wspomnianego muzeum.

Wystawa „Zło dobrem zwyciężaj” obrazuje duchową postawę Polaków tamtego czasu
Fot. Dominik Różański

Otwierając obecną wystawę, ks. prałat Andrzej Przekaziński powiedział: „Moje osobiste związki z ks. Jerzym Popiełuszko trwały wiele lat. Były to związki przyjaźni kapłańskiej. Wspólne pielgrzymki, razem odprawiane Msze Święte, wspólne prace, wspólny odpoczynek. Chciałbym tu natomiast przypomnieć związki ks. Jerzego ze sztuką i kulturą i Jego łączność z naszym muzeum. W 1980 roku po otwarciu nowej siedziby muzeum przy ul. Solec 61, ksiądz Jerzy zaproponował utworzenie w nim sceny teatralnej i zaprosił do jej organizacji p. Hannę Skarżankę. Scena przetrwała całą dekadę lat 80. Tworzyły ją dziesiątki aktorów, muzyków, poetów. Każdego roku odbywało się po kilka premier i kilkaset spektakli – wieczorów muzealnych. Ksiądz Popiełuszko uczestniczył w tych pracach, brał udział w spektaklach i wernisażach. Ostatnią wizytę złożył nam przed tragicznym w skutkach wyjazdem do Bydgoszczy. Przeżywane dziś wyniesienie ks. Popiełuszki do Chwały Ołtarzy pragniemy uczcić prezentacją tego, co stworzyli z myślą o Nim artyści w trudnych i dramatycznych latach stanu wojennego”.

Lista artystów, których obrazy i grafiki tworzą wystawę „Zło dobrem zwyciężaj”, jest długa (32 twórców), a są na niej nazwiska najwybitniejszych polskich malarzy, dziś już uznawanych za niedościgłych klasyków sztuki współczesnej. Trzeba tu wymienić takich twórców jak Jan Lebenstein, Stefan Gierowski, Jerzy Tchórzowski, Stanisław Rodziński, Jacek Sempoliński czy Maria Anto. Wszyscy oni w czasach stanu wojennego mieli swoje wystawy w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej i ofiarowali część swoich prac do powstającej muzealnej kolekcji. Kolekcja ta, tworząca artystyczny dokument nie tylko dramatu ks. Jerzego Popiełuszki, ale obrazująca duchową postawę Polaków tamtego czasu, jest unikalnym zbiorem, jakim nie może się pochwalić żadne inne muzeum w Polsce.

Sama ciekawie zaaranżowana ekspozycja, którą dzielą wysokie ramy z surowego drzewa, składa się z paru symbolicznych części. W czasy pogardy dla człowieka, jaką demonstrował komunizm, wprowadzają graficzne ilustracje Jana Lebensteina do słynnego Folwarku zwierzęcego Georga Orwella. Kolejne sale obrazują narastający wobec komunizmu opór polskiego społeczeństwa, stan wojenny, wreszcie morderstwo popełnione przez komunistyczną władzę na ks. Jerzym Popiełuszce. Została popełniona zbrodnia, która, jak już dziś wiemy, przez męczeństwo i cierpienie ks. Jerzego otworzyła nową narodową perspektywę. Wystawa „Zło dobrem zwyciężaj” będzie czynna do 19 czerwca.

Jarosław Kossakowski

Artykuł ukazał się w numerze 6-7/2010.