Przegląd prasy

W 10. numerze (2008) wrocławskiego miesięcznika Krzysztof Bramorski w szkicu „Jan Paweł II – wychowawca młodych” pisze: „Ojciec. Chyba właśnie to słowo najlepiej oddaje stosunek, jaki istniał między Janem Pawłem II a młodymi ludźmi. Jednak trzeba mówić o ojcostwie szczególnym i to nie tylko dlatego, że istniało ono wyłącznie w wymiarze duchowym. Było to ojcostwo mądre, szanujące w młodych ludziach ich godność, czasem odrębność, potrzebę poszukiwania. Młodzi ludzie w ważnym okresie rozwoju często odrzucają wskazania ojca, nie godząc się z jego rolą opartą na konwencji społecznej, a pozbawioną, niestety, fundamentu osobistego autorytetu. Postawiony w takiej sytuacji ojciec niejednokrotnie próbuje ratować swoją relację z dziećmi, dokonując swoistej reorientacji swojego postępowania: skoro nie są akceptowane jego rady, zalecenia, a w końcu nakazy, liberalizuje swoją postawę, próbuje stać się „dobrym kumplem”, pozwalającym na wszystko i rezygnującym z zasad. Traci w ten sposób resztki pozycji – bo jakie oparcie może znaleźć w nim poszukujące oparcia i orientacji w świecie dziecko, skoro nagle zasady i wartości, do których najpierw przekonywał, a potem próbował narzucić, okazują się niewiele warte i są poświęcane w imię fałszywie rozumianej rodzicielskiej miłości?”.

81 (1/2008) numer wydawanego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim kwartalnika zawiera obszerny blok tekstów dotyczących naszych wschodnich sąsiadów – Białorusi i Ukrainy. W kontekście 1020. rocznicy chrztu Rusi autorzy starają się przypomnieć, jak przez całe tysiąclecie tradycja chrześcijaństwa użyźniała kulturę i tożsamość duchową Kijowa, Mohylewa, Mińska czy Lwowa. Numer porusza też istotną kwestię obecnej kondycji chrześcijaństwa za Bugiem i zagadnienia związane z dialogiem między katolicyzmem a prawosławiem oraz miejscem i rolą Kościoła greckokatolickiego, który może być pomostem między tradycją łacińską a bizantyjską. W numerze polecamy zapoznanie się omówieniami Małgorzaty Stopikowskiej „Prasa katolicka w Republice Białorusi” oraz Ryszarda Montusiewicza o początkach nowej ewangelizacji w tym kraju. W ciekawy sposób sylwetkę biskupa Piotra Mohyły, założyciela słynnej kijowskiej Akademii Mohylańskiej prezentuje Marek Melnyk, a Ewa Rybałt zapoznaje nas z ekumeniczną inspiracją, jaką może stanowić ikona Mądrości Bożej, znajdująca się w kijowskim soborze św. Zofii.

Numer 4/2008 kwartalnika zwraca uwagę interesującą analizą ks. Jarosława A. Sobkowiaka MIC pt. „Moralna odpowiedzialność decyzji o emigracji zarobkowej”. Autor stawia tezę, iż decyzja o emigracji za granicę w celu podjęcia pracy, tak jak każdy ludzki wybór, niesie za osobą odpowiedzialność moralną. Według ks. Sobkowiaka, prześledzenie wyników badań socjologicznych z kilku ostatnich lat może prowadzić do odkrycia, iż do pracy na Zachodzie nie wyjeżdżają wyłącznie ci, którym finansowo wiedzie się najgorzej. Dlatego polscy duszpasterze muszą być przygotowani nie tylko na pracę z nowymi emigrantami w parafiach Londynu czy Dublina, lecz także nie mogą uciekać od moralnej oceny skutków decyzji o wyjeździe, zwłaszcza gdy wiążą się one z tragediami rodzinnymi – rozpadem związków małżeńskich i powstaniu nowego zjawiska tzw. „eurosierot” – dzieci, których obydwoje rodziców bądź opiekunów wyjechało z Polski w celach zarobkowych.

17/2008 numer wydawanego przez studentów Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach kwartalnika „Obecni” zawiera tekst Krystyny Czuby „Dziennikarz wobec Kościoła”, w którym autorka przypomina, że Jan Paweł II zauważył analogię między misją Kościoła a misją mediów. To podobieństwo dotyczy szukania i głoszenia prawdy, co jest przecież główną cechą apostolskiej misji Kościoła. Misja ta należy do fundamentalnych zadań, które stoją przed każdym dziennikarzem. Autorka postuluje, aby analizę relacji na linii Kościół–media rozpocząć równolegle na trzech poziomach – miejsca mediów w nauce Kościoła, obrazu Kościoła we współczesnym przekazie medialnym oraz powinności dziennikarza, nawet jeżeli nie jest on członkiem wspólnoty wiernych wobec rzeczywistości Kościoła.

Wiodącym tematem 8–9/ 2008 numeru Biuletynu IPN jest próba opisania i oceny roli, jaką w systemie PRL odgrywali ludzie kultury i sztuki, w szczególności zaś pisarze. Ustrój komunistyczny, poprzez objęcie twórczości mecenatem państwowym, zbudował artystom swoiste „akwarium”, w którym mogli funkcjonować w warunkach niespotykanych w innych systemach politycznych. Za wielotysięczne nakłady książek, mieszkania z puli ministerstwa kultury i sztuki, stypendia oraz wyjazdy zagraniczne płaciło się wysoką cenę – zniewolenia duszy i umysłu. Na przestrzeni 45 lat totalitaryzmu, przybierało ono zróżnicowane formy – od literackiej apoteozy „geniuszu Józefa Stalina” i zbiorowego potępienia przez ludzi pióra „reakcjonistów z Kurii Krakowskiej” we wczesnych latach 50., aż po łagodniejsze formy kolaboracji z ówczesnym reżimem, przejawiącej się najczęściej współpracą z organami MSW i Służbą Bezpieczeństwa. W numerze przeczytamy szereg ciekawych opracowań o inwigilacji twórców reprezentujących postawę niezależną, sięgającej połowy lat 70. historii wydawnictw drugiego obiegu, kolejach losu karier tzw. partyjnych pisarzy oraz polityki władz wobec periodyków literacko-kulturalnych.

Artykuł ukazał się w numerze 11/2008.