Zapomniany polski Jeremiasz

2013/01/22

W 2012 roku minęła 115 rocznica śmierci poety. Obchody tej rocznicy zorganizowało Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Oddział w Szczecinie W Szczecinie przy Bramie Portowej stoi pomnik Kornela Ujejskiego, sprowadzony po wojnie ze Lwowa.

To prawdopodobnie jedyny pomnik tego zapomnianego poety, autora „Chorału. Z dymem pożarów” Na zaproszenie Stowarzyszenia młodzież Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Barlinku im. kpt. hm. Andrzeja Romockiego „Morro” wraz z opiekunami: Marzenną Wencierską i Krzysztofem Komorowskim włączyła się w obchody tej rocznicy. Uroczystość rozpoczęła się Mszą świętą w intencji Kornela Ujejskiego w Bazylice pw. Jana Chrzciciela. Mszy przewodniczył i homilię wygłosił ks. prałat dr Aleksander Ziejewski. W homilii ks. Ziejewski mówił o poezji Kornela Ujejskiego i jego testamencie duchowym.

Ciąg dalszy uroczystości przebiegał w siedzibie Stowarzyszenia. Młodzież z Barlinka zaprezentowała fragmenty „Skarg Jeremiego”. W postać proroka wcielił się opiekun młodzieży, nauczyciel języka polskiego Krzysztof Komorowski. W dalszym ciągu widowiska zaprezentowano nagranie „Chorału”, a w tle na ekranie ukazały się ilustracje Jana Styki. Następnie młodzież recytowała teksty Ujejskiego: „Pieśń zemsty”, „Noc natchnienia”, „Ojcze nasz”, „Smutno nam, Boże”, „Modlitwa więźnia” i „Za zbłąkanych”. Na koniec znów pojawił się Jeremi – Krzysztof Komorowski i nastąpiła wspólna recytacja „Aktu wiary”.

Młodzież recytując kolejne zwrotki „Chorału”, ustawiała pod ilustracjami krzyż z biało-czerwonych zniczy. A w ostatniej odsłonie, recytując „Akt wiary”, każdy podjął światło, jako symbol pamięci, nadziei i odrodzenia. W montażu słowno-muzycznym wystąpili: Ola Głowacka, Martyna Chojnacka, Kinga Wasiak, Arek Resler, Adam Cegielski i Eryk Egier. Wykład pt. „Rozmyślania nad Skargami Jeremiego A.D.2012” wygłosił Krzysztof Komorowski.

Przedstawił postać Kornela Ujejskiego, jako ostatniego romantyka, koncepcję poety kapłana i proroka, która rodziła się w paryskich wykładach Mickiewicza, a praktyczne rozwiązanie znalazła w twórczości autora „Skarg Jeremiego”. Romantyczni poeci oscylowali wokół dwóch proroków starotestamentowych Jeremiasza i Izajasza. Częściej nawiązywali do Izajasza. Ale to jednak Jeremiasz stał się wzorem poety profetycznego.

Wykładowca przypomniał, że istnieje specjalny gatunek literacki zwany jeremiadą. Przytoczył wypowiedzi Słowackiego i Mickiewicza o twórczości polskiego Jeremiego. „Jeremi, sługa ludu, syn ziemi natchniony, Wyleciał nad obłoki, jako ptak zraniony I patrzał w swoją matkę, co pod jego okiem Płonęła ni to lampa przykryta obłokiem, I dumał nad jej życiem tak bladym i niskiem. Aż oto światłość owa czerwieńszym połyskiem Buchnęła i gwar dziki powiał od niej nagle, A więc zwinął Jeremi białych skrzydeł żagle…” – brzmiały słowa cyklu poetyckiego Ujejskiego, którego bezpośrednią inspiracją były wydarzenia powstania krakowskiego z 1846 roku.

Poecie nie dane było jednak opiewać zwycięstwa. Z upadku i klęski wyprowadzić musiał naukę dla narodu i z niej wywieść trudną nadzieję. Druga część prezentacji była wnikliwą analizą i interpretacją „Skarg Jeremiego”, w której wykładowca skupił się na ukazaniu przemian podmiotu mówiącego cyklu, który prowadzi czytelnika „od rozpaczy do nadziei”. Pierwotnie cykl miał się nazywać Modlitwy Jeremiego, ale poeta celowo dokonał istotnych zmian m.in. wprowadzając „Pieśń zemsty” oraz zbiorowy podmiot liryczny – lud. „Skargi Jeremiego” są, więc w rzeczywistości skargami narodu, żyjącego w niewoli i niełasce u Boga, a wszystko to za sprawą odejścia od wiary ojców i utraceniu mocy proroczej Jeremiego. I tu się otwiera szerokie spektrum interpretacyjne, bowiem cykl Ujejskiego w obliczu dzisiejszych kryzysów, niepewności, relatywizmu moralnego, wojen i innych nieszczęść może być na nowo odczytywany. Ważne jednak, by w tym chaosie codzienności nie stracić wiary i nadziei: Wierzymy, Panie! o! wierzymy mocno, Żeś nas nad wszystkich upodobał sobie, Żeś nas zapalił jak pochodnię nocną, By całą ludzkość prowadzić ku Tobie, Że nam na niebie już świta zaranie, Wierzymy, Panie!

Młodzież otrzymała pamiątkowe książki, zaś opiekunowie specjalne podziękowania przygotowane przez p. Bernardę Korycko, organizatorkę spotkania z poezją Kornela Ujejskiego. Na zakończenie uczestnicy uroczystości udali się pod pomnik Kornela Ujejskiego, złożyli kwiaty, zapalili znicze. Odśpiewano pieśń Z dawna Polski Tyś Królową, której słowa napisał Kornel Ujejski. Uroczystość rozpoczęła siódmą edycję Zachodniopomorskiego Konkursu Recytatorskiego O Złotą Lirę Kornela Ujejskiego organizowanego przez „Civitas Christiana” dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Kornel Ujejski reprezentuje „wielkich zapomnianych” poetów, nawiązujących w swojej twórczości do takich podstawowych wartości jak: Bóg – Honor – Ojczyzna. Takie spotkania pozwalają nam o tym przypominać.

Krzysztof Komorowski

© Civitas Christiana 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Symbioza.net
Strona może wykorzysywać pliki cookies w celach statystycznych, analitycznych i marketingowych.
Warunki przechowywania i dostępu do cookies opisaliśmy w Polityce prywatności. Więcej