Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego w ciągu ostatnich 30 lat Polska była drugim najszybciej rozwijającym się krajem świata. Pierwszym były Chiny. Polska jest również najprężniejsza w Europie z ubiegłorocznym PKB rosnącym o 3%, przy średniej UE 1%. Wyprzedziliśmy Niemcy, Francję, Włochy czy Hiszpanię. Mamy 36 milionów użytkowników Internetu i 53 miliony numerów komórkowych. Nasz sektor cyfrowy o wartości ok. 80 mld USD jest liderem w Europie Środkowo-Wschodniej, a eksport usług informatycznych o wartości 18 mld USD prześcignął nie tylko sąsiadów, ale także globalnych potentatów, np. Japonię. Transformacja cyfrowa Polski do 2030 roku w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI), przetwarzania w chmurze, Internetu rzeczy (IoT) i cyberbezpieczeństwa może wygenerować nawet 130 mld USD. Dla porównania, przychody budżetu państwa w tym roku mają wynieść 167 mld USD.

Ludzie innowacji

Polska jest liderem nie tylko pod względem pieniędzy, ale także ludzi, firm i konkurencyjności. Co roku kierunki techniczne kończy u nas ponad 80 tysięcy absolwentów, głównie na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechnice Warszawskiej i Politechnice Wrocławskiej. Mamy największą w regionie liczbę informatyków - ponad 600 tysięcy - podczas gdy Rumunia 200, Czechy 130 i Węgry 100. Mamy też ponad 170 tysięcy firm informatycznych i kilkadziesiąt tysięcy firm zaawansowanych technologii.

Wskaźnik konkurencyjności Emerging Europe IT Competitiveness Index plasuje Polskę na pierwszym miejscu w regionie. W rankingu pracy zdalnej - Global Remote Work Index - porównującym kilkadziesiąt największych krajów świata pod względem infrastruktury IT, gospodarki, warunków życia i znajomości języka angielskiego, Polska jest pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej i trzynasta na świecie tuż obok czempionów takich jak Dania czy USA. Zajmuje też 7 miejsce w rankingu cyberbezpieczeństwa.

Interesy liderów

Potencjał Polaków jest zatem ogromny i liczba ofert pracy liczona w dziesiątkach tysięcy wciąż rośnie, na przykład w ubiegłym roku wzrosła o 70% w sztucznej inteligencji czy 40% w bazach danych. Popyt nakręcają działający w Polsce globalni potentaci, tacy jak Microsoft, Google, IBM, Intel, Apple, Dell, Lenovo, HP, Samsung, Asus, ale także rodzimi Asseco i Comarch.  Asseco to największa polska firma informatyczna z Rzeszowa założona w 1991 roku i zatrudniająca ponad 33 tysiące osób w 62 krajach z rocznym przychodem 3 mld USD. Drugą w kolejności jest krakowska Comarch założona w 1993 roku i zatrudniająca ponad 7000 osób w 30 krajach z rocznym przychodem w wysokości 4 mld USD.

Obecność zagranicznych podmiotów w Polsce jest imponująca. IBM działa od 1991 roku w największych miastach zatrudniając 1800 specjalistów od infrastruktury, przetwarzania w chmurze i sztucznej inteligencji. Centrum badawczo-rozwojowe Intela w Gdańsku założone w 1999 roku jest jednym z jego największych w Europie i zatrudnia prawie 3000 specjalistów. Google działa w Polsce od ponad 20 lat, w 2021 uruchomił centrum chmury Google Cloud za 2 mld USD, a rok później kompleks biurowy The Warsaw HUB za 700 mld USD jako swoje największe europejskie „przedsiębiorstwo w chmurze” dla 2500 pracowników.

Microsoft jest obecny w Polsce od 32 lat, zaś w 2020 roku zainwestował miliard dolarów w partnerstwo z Chmurą Krajową, utworzoną przez PKO Bank Polski i Polski Fundusz Rozwoju dla cyfryzacji opieki zdrowotnej, finansów i administracji publicznej. W 2023 roku otworzył pierwszy kompleks chmurowy w Europie Środkowo-Wschodniej - Azure Poland Central - aby obsługiwać nie tylko Polskę, ale także region Trójmorza z 12 krajami i 120 milionami ludzi za pośrednictwem 7500 polskich partnerów IT. W lutym 2025 r. zapowiedział inwestycję kolejnych 700 mln USD.

Informatyka jutra

Polska wciąż rozwija najbardziej zaawansowane dziedziny informatyki, takie jak superkomputery, komputery kwantowe i sztuczną inteligencję. Superkomputery dzięki swojej mocy obliczeniowej są w stanie wykonywać operacje nieosiągalne dla zwykłych maszyn. AGH w Krakowie posiada cztery takie urządzenia o nazwach Atena, Helios, Ares i Prometeusz, zaś Poznańskie Centrum Komputerowo-Sieciowe (PCSS) jedno Altair. Wszystkie znajdują się na prestiżowej liście światowej TOP500, na której najwyżej uplasowany Helios zajmuje 55 miejsce.

Komputery kwantowe niewątpliwie przesuną możliwości informatyki daleko poza współczesne granice, choć obecnie są jeszcze na etapie teorii, badań i testów. W 2022 roku PCSS dołączyło do IBM Quantum Network stając się pierwszym centrum informatyki kwantowej w Europie Środkowo-Wschodniej. Polska jest również jednym z sześciu krajów UE, które tworzą europejską sieć kwantową w programie EuroQCS z Czechami, Niemcami, Francją, Hiszpanią i Włochami.

Natomiast polska sztuczna inteligencja (AI) już teraz znajduje się w światowej czołówce, rozwijana przez instytucje naukowe i rynkowych potentatów. Badania z zastosowaniem Heliosa i Ateny są prowadzone na AGH, Politechnice Warszawskiej i Uniwersytecie Warszawskim. Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH ma ambicję utworzenia polskiej „Fabryki AI” na bazie Heliosa, który po rozwinięciu może wejść do czołówki 50 najszybszych superkomputerów świata. Polityka Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Polsce do 2030 roku przyjęta przez rząd w 2020 roku ma na celu uczynienie Polski liderem Europy Środkowo-Wschodniej.

W rozwój AI zaangażowane są firmy zarówno krajowe, jak i zagraniczne. Asseco i Comarch integrują AI z bankowością i telekomunikacją. Intel rozwija AI i pojazdy autonomiczne (AV), Google zatrudnia specjalistów AI w chmurze, PCSS rozwija AI w opiece zdrowotnej i energetyce, IBM Krakow Software Lab opracowuje etyczne ramy AI, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania wykorzystuje AI do prognoz epidemiologicznych, a Politechnika Gdańska do medycyny osobistej. Ponad połowa polskich banków już teraz wykorzystuje AI do obsługi klientów i wykrywania oszustw, a platforma administracji publicznej e-PUAP do przetwarzania dokumentów.

Ważną dziedziną sztucznej inteligencji są duże modele językowe (LLM) umożliwiające rozmowę z komputerem przez tzw. chatboty, w których polscy specjaliści też odnoszą sukcesy. W kwietniu 2024 roku SpeakLeash i Cyfronet AGH uruchomiły chatbota Bielik uznanego za jeden z 10 najlepszych projektów tego typu na świecie. Został zbudowany od podstaw z polskich danych aby obsługiwać trudną polską gramatykę i konteksty znaczeniowe przez „myślenie po polsku” w przeciwieństwie do globalnych chatbotów bazujących na danych angielskich, takich jak ChatGPT (stworzony przez OpenAI), Gemini (Google), Copilot (Microsoft), Llama (Meta), Grok (X) czy Claude (Anthropic).

W tych ostatnich Polacy też mają swój udział. Gemini z ponad setką polskich specjalistów potrafi posługiwać się polszczyzną od połowy ubiegłego roku, zaś Copilot zatrudniający kilkudziesięciu Polaków przemówił po polsku pod koniec kwietnia 2025. Warto podkreślić, że laboratorium OpenAI udostępniające od 2022 roku najpopularniejszy na świecie ChatGPT zostało stworzone głównie przez Elona Muska, Sama Altmana i 25-letniego Wojciecha Zarembę z Kluczborka, absolwenta matematyki i informatyki Uniwersytetu Warszawskiego. Polscy informatycy niewątpliwie grają w światowej lidze mistrzów.

/mdk