8 marca mija kolejna rocznica śmierci błogosławionego Wincentego Kadłubka, uznawanego za pierwszego uczonego i historyka dziejów ojczystych.

Błogosławiony urodził się ok. 1160 r. w Karwowie niedaleko Opatowa. Pierwsze nauki pobierał w Stopnicy, a następnie udał się do Krakowa, gdzie uczęszczał do szkoły katedralnej. Dzięki wsparciu biskupa Gedki wyjechał na zagraniczne studia. Studiował w Paryżu, a następnie we Włoszech w Bolonim prawo i filozofię. Po powrocie do kraju  jako kanonik katedralny blisko związał się  księciem Kazimierzem Sprawiedliwym i biskupem Pełką.

Przed 1189 rokiem przyjął święcenia kapłańskie. Później przebywał na dworze książęcym Kazimierza Sprawiedliwego, gdzie był notariuszem i kanclerzem dworu, za którego namową zaczął pisać Kronikę Polską - Chronica Polonorum, największe dzieło literatury swego życia. W 1194 r. Wincenty przeniósł się do Sandomierza, gdzie stał się prepozytem kapituły  kolegiackiej. W 1207 roku po śmierci biskupa krakowskiego Pełki, Wincenty został wybrany na jego następcę. Wybór ten został zatwierdzony bullą z 18 III 1208 roku przez papieża Innocentego III.

Sakrę biskupią otrzymał od arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza. Biskup Wincenty należał do zwolenników jego radykalnych reform, jakie przeprowadzał w polskim Kościele. Dotyczyły między innymi wprowadzenia celibatu i uniezależnienia Kościoła od władzy świeckiej. Popierając te reformy brał udział w synodach: w 1210 roku w Borzykowie, Mstyczowie, oraz Wolborzu.

Śmiało można stwierdzić że dziesięcioletni okres pasterskich rządów Wincentego Kadłubka zapisał się w Krakowie jako pontyfikat dobrego i wzorowego biskupa. Umiał zjednywać nie tylko wiernych, ale i kapłanów, szczególną sympatią darzył zakon cystersów. Zreformował prowincjalne kapituły, zlikwidował kolegiaty w Kijach, konsekrował bazylikę św. Floriana w Krakowie. Wincenty Kadłubek  po powrocie do kraju wprowadzał ustalenia z soboru,  którymi były: obowiązek spowiedzi i Komunii Wielkanocnej, obostrzone przepisy odnośnie małżeństwa, które miały nie dopuścić do konkubinatów, obostrzone przepisy dotyczące karności kościelnej, dotyczące przede wszystkim celibatu duchownych. Wprowadził  wieczna lampkę przed tabernakulum, szerzył również  kult biskupa św. Stanisława jak i św. Floriana. W 1218 roku za przyzwoleniem papieża Honoriusza III, zrzekł się urzędu biskupa i zgodnie z regułą mnichów, zostawiając cały swój majątek, boso, piechotą poszedł do klasztoru Cystersów w Jędrzejowie. Dzięki niemu cystersi z Jędrzejowa zamienili drewnianą budowlę na murowany klasztor. Spędził tam pięć ostatnich lat życia, w ciągu których pisał czwartą część Kroniki. Zmarł w klasztorze w dniu 8 marca 1223 roku.

Wincenty Kadłubek był pierwszym  uczonym i pisarzem Polakiem. Jego Kronika powstała  jak sam pisał  z miłości do ojczyzny i literatury starożytnej uważana  jest fundamentalny pomnik literatury narodowej ponieważ miała wpływ na rozwój całej kultury polskiej. Kult bł. Wincentego Kadłubka rozszerzył  trochę później bo dopiero w XVI wieku. Na podstawie ksiąg klasztornych w Jędrzejowie odnotowano ponad 150  cudów i łask, w tym wiele wskrzeszeń z martwych jakie miały zdarzyć się przy grobie Wincentego Kadłubka. W 1764 roku papież Klemens XII dokonał beatyfikacji Wincentego Kadłubka, a w 1959 wszczęty został proces kanonizacyjny  który trwa do dnia dzisiejszego.

Podsumowując  kult bł. Wincentego Kadłubka nie wygasł na przestrzeni tych ośmiu wieków. Do dnia dzisiejszego przyciąga on rzesze pielgrzymów ufających jego wstawiennictwu, zaś szczególnej czci doznaje on  pod koniec sierpnia podczas odpustu ku czci Błogosławionego ustanowionego jeszcze w czasach przedwojennych. Czterodniowy odpust jest dla parafian jędrzejowskiego klasztoru i dla czcicieli Mistrza Wincentego okazją do pogłębienia swojej relacji z Bogiem.

Relikwie bł. Wincentego Kadłubka  trafiły z jędrzejowskiego klasztoru  do ponad 40 polskich i zagranicznych kościołów. W 2013 r. jednogłośną decyzją Rady Miasta Błogosławiony  Wincenty Kadłubek został patronem Jędrzejowa.

opracowanie: Łukasz Dzięcioł

/mwż