Początek tego roku szkolnego oznacza rozpoczęcie lekcji z zakresu edukacji zdrowotnej, która zastąpiła wychowanie do życia w rodzinie. Temat jest głośny w mediach społecznościowych, szczególnie przy przekazywaniu wzoru oświadczeń wypisujących dziecko z takiej lekcji. Program faktycznie zawiera wiele sprzeczności.

Przeglądając program byłam pełna podziwu, jak jednocześnie można połączyć tematy związane z dorastaniem, które są potrzebne, z tematami, które mocno wchodzą w jeden rodzaj światopoglądu, który kłóci się nie tylko z katolicyzmem, ale też z islamem, czy innymi religiami, a także po prostu czyimiś przekonaniami.

Zacznijmy od pozytywów. Mocne skupienie się na rozumieniu emocji, nazwaniu ich i porządkowaniu. Wydaje się, że dorastanie z taką wiedzą może pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie szeroko pojętych problemów psychicznych u młodzieży. Próba walki z dezinformacją, podkreślenie roli rodziny, nauka dobrego odżywiania i aktywności fizycznej, profilaktyka przeciw chorobom i wiele innych. Następnie zaczynają się schody.

Jednym z - według mnie - kontrowersyjnych tematów, są zajęcia z nauki „wyrażania swojego zdania z szacunkiem”. Oczywiście, asertywność jest ważna w życiu, jednak wydaje się, że zajęcia w pewnym zamkniętym środowisku, w którym będziesz oceniany przez kolejne lata za to, co powiesz, nie jest najlepszym pomysłem. Zajęcia przeznaczone są dla nastolatków, które mimo jednej lekcji, na której nauczyciel powie, że „szanujemy swoje poglądy”, nie przestaną oceniać drugiego człowieka, który będzie w mniejszości. Niezależnie od poglądów, które będzie przedstawiał.

Idąc dalej, w programie możemy znaleźć to, co budzi największe dyskusje, czyli lekcje związane z seksualnością. Zawsze mnie to zastanawiało, dlaczego takie zajęcia, mocno nacechowane światopoglądowo, odbywają się w szkole. Są to zagadnienia intymne, dotyczące mocno indywidualnych spraw, o których powinno rozmawiać się w zaufanym gronie. Dzieląc klasę na grupy dziewczynek i chłopców (co też było tak mocno krytykowane przy lekcjach WDŻ, a zostało w podstawie programowej) nadal nie tworzymy zaufanej grupy, bo przecież nie wszyscy muszą się lubić. Rozmowy o biologicznych zmianach ciała człowieka są jak najbardziej na miejscu i powinny odbywać się na zajęciach z biologii dla całej klasy. Nie ma potrzeby rozmawiania o nich na zajęciach prowadzonych… no właśnie, przez kogo?

Według wytycznych takie lekcje mogą prowadzić nauczyciele: biologii i przyrody, wychowania fizycznego, absolwenci kierunku edukacja zdrowotna, psycholodzy. Wydaje mi się, że kompetencje do prowadzenia tak złożonego przedmiotu ma jedynie ktoś, kto ma wszystkie podane wyżej kwalifikacje. O ile do niektórych tematów ktoś ma przygotowanie kierunkowe, takie jak nauczyciel wychowania fizycznego do lekcji o aktywności, tak nie wyobrażam sobie, żeby taka osoba miała kwalifikacje do opowiadania o zdrowiu psychicznym nastolatkom, którzy są przecież jeszcze w trakcie rozwoju i poszukiwania siebie, a ich emocje są przeżywane w wyjątkowo mocny sposób.

Z jednej strony mamy więc potrzebne tematy, o których faktycznie warto zyskać wiedzę, np. zdrowe odżywianie, czy rozwój psychiczny - i to na poziomie pogłębionym; a z drugiej sianie większego zamętu w umysłach poprzez często niemożliwość wyrażenia swojego zdania, związane ze swoim światopoglądem, ze względu na inne poglądy nauczyciela prowadzącego przedmiot, przy okazji nauki o umiejętności wyrażania swojego zdania. Jest to pewien paradoks, o którym warto pamiętać przy podejmowaniu decyzji o zapisaniu swojego dziecka na takie zajęcia, bez względu na poglądy. Zachęcam też do przejrzenia tego programu i samemu omówienia z dzieckiem pewnych tematów, tak by w swobodnej atmosferze mogło zadać swoje pytania rodzicowi, bez oceniania rówieśników, którzy pewnych pytań nie wybaczają.

/ab