Kiedy poproszono mnie o napisanie tekstu o tegorocznych laureatach Nagrody Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” im. Juliusza Ligonia, po pierwsze poczułam lekką obawę, czy sprostam zadaniu. Bo przecież informacje o laureatach bez problemu można sobie „wyguglać”. Po drugie – jaki tytuł reportażu? Tu podpowiedzi udzielił mi starszy i doświadczony kolega redakcyjny, mówiąc: „może coś, że ludzie i ich pasje, ludzie z pasją…”. I to mnie zaintrygowało.

Być może dlatego, że jesteśmy w okresie Wielkiego Postu, pierwsze moje skojarzenie do wyrażenia „pasja” to było ukazanie męki i śmierci Chrystusa (wg słownika PWN). Wokół niego zaczęły krążyć moje myśli i doszłam do wniosku, że gdyby się przyjrzeć twórczości i działalności naszych laureatów, to nawiązanie do Pasji można odnaleźć. Możliwe, że to zbyt daleko idące wnioski albo wybujała wyobraźnia autorki tekstu, ale mimo wszystko spróbuję Państwa do tego przekonać.

Pasja pierwsza – Opowiedzieć o człowieku

Dagmara Drzazga – dziennikarka i reżyser Telewizji Polskiej. Wyróżnienie otrzymała za „całokształt pracy filmowej, w szczególności za upamiętnienie postaci bł. ks. Jana Machy”. Twórczość filmowa Dagmary Drzazgi to szukanie ludzkich historii, trudnych, często tragicznych, i przeobrażanie ich w obraz, który odżywa na nowo. Nasza laureatka to osoba wrażliwa, subtelna, która robiąc filmy o swoich bohaterach, poznaje ich i przenika w ich życie. Dlatego jej filmy są takie prawdziwe. Historie przedstawionych bohaterów często okupione są bólem i cierpieniem. Pośród wielu filmów jej autorstwa na uwagę Kapituły Nagrody zasłużył film dokumentalny Bez jednego drzewa las lasem zostanie. To historia młodego księdza, który 3 grudnia 1942 roku w katowickim więzieniu został przez Niemców ścięty na gilotynie za to, że w czasie niemieckiej okupacji stworzył organizację charytatywną, pomagającą rodzinom, których dosięgła tragedia II wojny światowej. Za to ks. Macha, dzisiaj już błogosławiony, zapłacił życiem. Oddał życie z miłości do bliźniego. Czyż nie można dostrzec w tym porównania do męki Jezusa? Właśnie historię cierpienia i tragicznej śmierci błogosławionego Dagmara Drzazga przedstawiła w swoim filmie. To jej zawdzięczamy, że beatyfikowany 20 listopada 2021 roku ks. Jan Macha został poznany w Kościele powszechnym.

Pasja druga – Pokazać dziedzictwo przeszłości

Piotr Oszczanowski – historyk sztuki, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Ligoniowy laur otrzymał „za troskę o dziedzictwo kulturowe Dolnego Śląska, w tym wkład w przywrócenie pierwotnej świetności Ołtarzowi Andreasa Jerina”. Śledząc jego karierę zawodową i dorobek naukowy, można śmiało stwierdzić, że to człowiek niepokorny, nietuzinkowy, ale i wrażliwy, całkowicie oddany swojej pracy. Słuchając wypowiedzi laureata, widzimy, że podjął się wyzwania arcytrudnego, a może i wręcz niemożliwego do zrealizowania. Zwieńczenie jego wysiłków możemy podziwiać w archikatedrze św. Jana we Wrocławiu – to odrestaurowany ołtarz autorstwa bpa Andreasa Jerina. Tematem ołtarza jest historia przedstawiająca sceny z życia i męczeńskiej śmierci patrona archikatedry, natomiast w centralnym miejscu ukazuje ukrzyżowanego Jezusa oraz stojących pod krzyżem Maryję i św. Jana – Pasję.

Pasja trzecia – Przypominać o tych, którzy za swoich rodaków oddali życie

Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny to instytucja, która według Kapituły zasłużyła na nagrodę „za pielęgnowanie pamięci o śląskim czynie powstańczym i walce o polskość Śląska”. Jednostka ta została utworzona przez Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu jako jego wyspecjalizowany oddział, z fundacji społeczeństwa Opolszczyzny. Otwarcie Muzeum nastąpiło 19 lipca 1964 r. Lokalizacja nie była przypadkowa, ponieważ to właśnie Góra św. Anny, wznosząca się nad Masywem Chełmskim, była rejonem najkrwawszych zmagań zbrojnych III powstania śląskiego w 1921 roku. Stała się symbolem walki ludu śląskiego o powrót Śląska do odrodzonej po latach zaborów Polski. Ta determinacja i pasja ludzi, którzy stworzyli Muzeum, ale i obecnych pasjonatów historii Śląska, w tym dyrekcji, a także pamięć o śląskich powstańcach, którzy przeszli swoją „pasję – drogę krzyżową”, oddając życie za rodaków, jest wciąż w tym miejscu żywa. Cześć ich pamięci.

To wszystko dzięki nim

Poznając i słuchając wystąpień szanownych laureatów, nie sposób nie zauważyć ich pasji do wykonywanej pracy. Fascynacja i emocje, jakie im towarzyszą, gdy opowiadają o swojej twórczości i działalności, ekspresja, jaką wyrażają w swoich wypowiedziach, świadczą o wielkiej pasji do tych działań. I tak od pasji do Pasji, a może dzięki ich pasji my możemy dostrzec Pasję? Czy taka jest ich misja? Ale o misji to już może innym razem. By poznać ich bliżej i posłuchać, co mówią o swojej pasji nasi szanowni nagrodzeni, zapraszamy do obejrzenia relacji z uroczystości wręczenia po raz 47. Ligoniowych Laurów.

Tekst pochodzi z kwartalnika "Civitas Christiana" nr 2 | kwiecień-czerwiec 2023

/mdk