Abyśmy nie byli pokoleniem tych, o których jutro nasi następcy powiedzą, że mają puste ręce, że wypuściliśmy z rąk wolną i niepodległą Rzeczypospolitą... Tak zapiszemy się w historii?
Abyśmy nie byli pokoleniem tych, o których jutro nasi następcy powiedzą, że mają puste ręce, że wypuściliśmy z rąk wolną i niepodległą Rzeczypospolitą... Tak zapiszemy się w historii?
Kościół zbudowany na fundamencie apostołów, jednocześnie jest zbudowany na świadectwie wiary męczenników. Poganie widząc ich odwagę w znoszeniu cierpienia i w obliczu śmierci, masowo się nawracali, a chrześcijanie umacniali się w swojej wierze. Nas dzisia…
W dniach 21-23 października w Krakowie odbyły się rekolekcje dla księży asystentów Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Nauki rekolekcyjne głosił ks. prof. Robert Skrzypczak z Warszawy.
Trzeba przyznać, że humanizm jest bardzo dużą współczesną pokusą. Wydaje się być idealną odpowiedzią na potrzeby ludzkości, będąc propozycją dużo bardziej nowoczesną i przystosowaną do mentalności XXI w. niż Chrystus, który urodził się ponad 2 tys. lat te…
Dlaczego ludzie odchodzą od Kościoła? Bo nie widzą w nim piękna, które mogłoby ich pociągać. Czy Kościół nie jest piękny? Jest! Problem tkwi w tym, że nie jawi się jako piękny, bo niejednokrotnie ukazywany jest bardziej jako odrażająca, podstarzała bestia…
Piękno, obok prawdy i dobra, stanowi jedną z uniwersalnych wartości. Zło, kłamstwo i brzydota są tak naprawdę brakiem lub nieporządkiem w owych własnościach. Zatem świat, który mija się z prawdą, dobrem i pięknem, to świat rozpadający się, w stanie zaniku…
O tym, jakim wzorem dla Kościoła powinna być Maryja, opowiada o. Marcin Ciechanowski OSPPE. Konferencja "Czcić Matkę Jezusa w Kościele" odbyła się podczas XVII Spotkania Młodych z Biblią na Jasnej Górze, 13 maja 2024.
Wulkan ma to do siebie, że może się wybudzić. O ile dla mieszkańców Sycylii nie jest to wiadomość dobra, o tyle dla mieszkańców Francji może taką być - rzecz o Kościele we Francji.
Dwa razy w roku w liturgii Kościoła wspominany jest wielki święty – Święty Józef. Czczony jest 19 marca jako Oblubieniec Maryi, a 1 maja jako rzemieślnik, człowiek ciężkiej, uczciwej pracy. Z zawodu cieśla, z powołania opiekun Zbawiciela i Jego Matki. W j…
Znaczenie banknotów kolekcjonerskich jest wielowymiarowe. Są one nie tylko formą waluty, ale również ważnym nośnikiem kultury, historii i sztuki. Przedstawiają nam różnorodne aspekty społeczeństwa i czasów, które upamiętniają. Każdy banknot jest unikatowy…
W sobotę 20 kwietnia 2024 r. o godz. 10:00 odbędzie się siódme spotkanie z cyklu „Jan Paweł II zapomniany?”. Tym razem naszym gościem będzie s. Małgorzata Lekan, dominikanka. Wydarzenie organizuje Instytut Nauk Teologicznych Uniwersytetu Szczecińskiego wr…
Modlitwę powszechną, inaczej nazywaną modlitwą wiernych, znamy z każdej posoborowej celebracji Mszy Świętej. Kończy ona liturgię słowa i zawiera kilka wezwań w potrzebach Kościoła i świata. Wielkopiątkowa wersja jest wyraźnie uwypuklona.
Internet doprowadza m.in. do fascynacji prywatnymi objawieniami (co nie jest potrzebne, ale samo w sobie nie musi być szkodliwe), albo – co znacznie gorsze – do powoływania się na słowa rzekomo wypowiedziane w czasie egzorcyzmów. Niedzielny fragment mówi …
Obecne podziały w samym Kościele nie są aż tak straszne, skoro w średniowieczu było kilku antypapieży, a kardynałowie wzajemnie się zwalczali? Drugie stanowisko w tej kwestii było tylko stwierdzeniem, że historia kołem się toczy. To jest gorzej, czy nie?
Moją myśl kieruję wobec dwutysiącletniej historii Kościoła, do której wielu podchodzi z dużą dozą rezerwy, albo upatrując w niej wiele zagrożeń dla człowieka każdych czasów, albo z powodu uwag na tle metodologicznym.
Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana" we Wrocławiu zaprasza na spotkanie z prof. Tadeuszem Jurkiem, współautorem pierwszego przewodnika po kościele św. Jakuba Apostoła w Małujowicach k/Brzegu.
Kościół ma wiele twarzy, a jedną z nich są Domy Serca, fundacja, która chce zaoferować młodym ludziom, pragnącym uczestniczyć w misji Kościoła i nadać swojej wierze wymiar misyjny, możliwość zaangażowania się w taką działalność przez określony czas (rok l…
Czym jest tak naprawdę Magisterium AI? "Naszym głównym celem jest udostępnienie katolickiej wiedzy i nauczania Kościoła każdemu na świecie, na dowolnym urządzeniu, w jego ojczystym języku".
O tym, jak budować relacje państwo – Kościół w oparciu o katolicką naukę społeczną, na czym polegają dobre relacje między tymi podmiotami i czy Kościół ma prawo „mieszać się do polityki”, z politologiem dr. hab. Sławomirem Sowińskim rozmawia Marta Karpińs…
Wśród opinii sinusoida – od optymizmu i zachwytów po katastroficzne i pesymistyczne wizje. Jest to niewątpliwie tematyka nowa w takiej skali, nieznana, budząca szereg obaw, niepokojów i zrozumiałej ostrożności. Co istotne, Kościół także obserwuje jej rozw…
„Pierwszy raz usłyszałam o Chrystusie rok temu. To spotkanie przemieniło moje życie. Wiedziałam, że jak się zdecyduję za nim podążyć, spotkają mnie trudne zmiany i konsekwencje. Straciłam męża, pomoc socjalną, codziennie boję się o mój dach nad głową. Ale…
Felieton o kryzysie w Kościele mógłby być wygłoszony kiedykolwiek, na przestrzeni tego i ubiegłego roku. Mógłby powstać 10 lat temu, a ktoś na pewno mówił o kryzysie Kościoła: 40, 50, 100 lat temu. Dlaczego więc Piotr Sutowicz temat podejmuje teraz?
PE opublikowało rezolucję, w której „ponawia wezwanie do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia [biskupa] oraz wszystkich więźniów politycznych, działaczy opozycji, obrońców praw człowieka i środowiska, członków Kościoła katolickiego i dziennikarzy …
Niedawno odbyła się kolejna edycja pieszej pielgrzymki z Paryża do Chartres. Wydarzenie to znane jest nie tylko we Francji. Skupia także gości z zagranicy. Jak informowały media, tegoroczna liczba pątników była rekordowa. W relacjach pojawił się jednak pe…
Czy we współczesnym Kościele mamy do czynienia z herezją neokataryzmu?
Życzymy sobie nawzajem "Wesołych Świąt", jednak czasami mimo tego dzieją się rzeczy, które wpływają na nasz spokój i radość, wzbudzając w nas rozczarowanie... O wydarzeniach z ostatnich dni opowiada Piotr Sutowicz.
Synod - na czym polega i czym różni się synod diecezjalny od niesławnej Drogi synodalnej, a także od synodu amazońskiego? Czy należy się go obawiać? Na przykładzie zapowiedzianego w archidiecezji wrocławskiej synodu, Krzysztof Niemczyk tłumaczy!
Wyjątkowa niedziela - palmowa, z dwiema Ewangeliami jest szansą na odnowienie swojej przyjaźni z Chrystusem. Dziś widzimy bowiem Jezusa, który niezaprzeczalnie triumfuje wjeżdżając do Jerozolimy. Tłum wita Go jako proroka i śle przed nim palmy i płaszcze.…
Ostatnio nasiliły się ataki na św. Jana Pawła II, co pokazuje prawdziwe podejście osób, które jeszcze kilkanaście lat temu stawiały mu pomniki. O takich postawach opowiada Piotr Sutowicz.
Niszczenie pamięci o Janie Pawle II, dokonywanej z perspektywy pedofilii i różnych zboczeń duchownych świadczących o osłabieniu się dyscypliny życia duchownego w tej części Kościoła, jest tylko narzędziem.
Przypominamy postacie księży katolickich - więźniów obozu koncentracyjnego w Dachau - abp. Kazimierza Majdańskiego i kard. nom. Ignacego Jeża.
Czy faktycznie rozumiemy, czym jest grzech zaniedbania? Czy próbuje się nas pozbawić dobrej pamięci o św. Janie Pawle II poprzez oskarżenia o tuszowanie przypadków pedofilii? Jakie jest miejsce młodych ludzi w Kościele i społeczeństwie? Pogadajmy!
W czwartym, ostatnim odcinku z serii przybliżającej postać Benedykta XVI, pochylamy się nad tym, co Ratzinger wyróżniał jako filary Kościoła, co uważał za jego "esencję", a także co mówił o hierarchii, wspólnocie i nowych ruchach w Kościele.
Arcybiskup ormiańskokatolicki Józef Teodorowicz ze Lwowa został przez komunistów wykreślony z historii narodowej. Obecnie pamięć o owym wiernym synu Kościoła i gorliwym polskim patriocie jest przywracana, choć wciąż nie w pełni.
Kościół we Francji należy do najbardziej poturbowanych obszarów katolicyzmu europejskiego w czasie po Soborze Watykańskim II.
Niestety to wszystko odsłoniło i podsyciło pewien rozłam w Kościele. Oczywiście, w bardzo dużym uproszczeniu mówiąc, chodzi o rów wykopany pomiędzy tymi, którzy identyfikują się z pontyfikatem Franciszka, a tymi, którzy za swój punkt odniesienia uznają Be…
Gdy pada pytanie o to, co charakteryzuje współczesnych katolików, to niestety rzadko się zdarza, by jednym z pierwszych skojarzeń było przeżywanie swej wiary w oparciu o rozum. A w dużej mierze właśnie ta cecha sprawia, że różne kościoły powstają i znikaj…
Na nowotwór, na niebezpieczeństwo śmierci z pragnienia czy z zimna zareagowalibyśmy pewnie natychmiast, systemowo i żywiołowo. Tymczasem z przysłowiowym spokojem grabarza ignorujemy tę „dotkliwą i naglącą” potrzebę, by zająć się katechezą dzieci, którą w …
Co się działo z Kościołem i Europą w październiku 1571 roku? Co się działo z Kościołem i Europą w sierpniu 1920 roku? Co się działo w tak wielu miejscach na świecie, gdzie była broniona wiara, a wraz z nią ludzka wolność oraz suwerenność państw i narodów?
„Koperta na kolędzie. Ile najczęściej dają ludzie”, czy „Koperta dla księdza”. Do tego dołóżmy jeszcze badania dotyczące kwot jakie wierni „wkładają” do kopert. Te treści całkowicie zakłamują wymowę i cel kolędy.
Święty Franciszek przyjaźnił się ze św. Piotrem Favre’em oraz ze św. Ignacym Loyolą. Jako bliscy przyjaciele wspólnie powzięli zamiar założenia nowej rodziny zakonnej, która będzie oddana służbie Kościołowi Chrystusa.
Święty Andrzej nim stał się apostołem Chrystusa był rybakiem. Po doświadczeniu niesamowitej łaski spotkania Jezusa i spędzenia u Jego boku całego dnia uwierzył, że to właśnie On jest Mesjaszem, na którego wszyscy czekali. Jak głoszą niektóre ze starożytny…
Miałem postanowienie, że w żaden sposób nie będę się odnosił do deklaracji poczynienia aktu apostazji przez p. Dawidę Podsiadło. Ale niestety niezwykle szerokie komentowanie tej sprawy przez media oraz czynniki kościelne przymusza mnie, żeby dorzucić swoj…
Święty Karol Boromeusz od najmłodszych lat miał problemy z wymową, dlatego kiedy był chłopcem trudno było go zrozumieć osobom, które go nie znały. Jąkanie nie przeszkodziło mu jednak w drodze do świętości.
Z każdym rokiem obniża się próg wrażliwości dotyczący ubioru w miejscach sakralnych.
Tematem tegorocznego Max Festiwalu są słowa "Drzewo Życia". Na stronie organizatora czytamy: Bywa, że starasz się czynić wszystko co trzeba, by doświadczyć Bożego działania, i nic z tego nie wychodzi. Innym się udaje, a tobie nie bardzo. Na Max Festiwal…
Święta Róża z Limy nosiła ciężką srebrną koronę [żelazną obręcz], która przypominała jej o koronie cierniowej Jezusa, by nie drażnić swej matki przykryła ją wieńcem z kwiatów. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 23 sierpnia.
Święta Klara, zakonnica żyjąca na przełomie XII i XIII wieku w Asyżu, jest patronką m.in. osób chorych na oczy, a od 1956 roku patronuje także radiu, telewizji oraz rodzinnemu Asyżowi. Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 11 s…
5 sierpnia Kościół Katolicki wspomina postać świętego Oswalda, króla i męczennika. Co warto wiedzieć na jego temat? Odpowiedzi w poniższym materiale.
"Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak jak daje świat, Ja wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka." J 14, 27
Na pytanie o to, jak księża biskupi oceniają działalność Kościoła wobec dramatu wojny odpowiedzi udziela o. Leszek Gęsiak SJ.
Chrześcijański przedsiębiorca z Niderlandów 74-letni Wim Annen w ciągu pięciu lat kupił już czwarty nieczynny kościół w Geldrii – największej prowincji tego kraju.
30 października 2021 roku w Modzurowie odbyły się uroczystości z okazji 100. rocznicy tragicznej śmierci ks. Augustyna Strzybnego. Uroczystości, których byłem współorganizatorem i uczestnikiem, miały podniosły charakter, a Msza św. odprawiona w intencji z…
"Kościół to Kościół i nie będę nim sobie gęby dla poklasku wycierał." - O tym jaka jest przyszłość Kościoła jak zawsze za krótko opowiada Piotr Sutowicz.
Przez ostatnie dni, zwłaszcza w świecie mediów społecznościowych, wiele osób sygnalizowało, że nie widzi zaangażowania Kościoła w pomoc obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną. Odpowiadając na ww. stanowisko pojawiła się oddolna inicjatywa #KościółPoma…
W rozmowie z Maciejem Szepietowskim ksiądz Kryża opowiada m.in. o zadaniach biura pomagającego Kościołowi na Wschodzie oraz dzieli się doświadczeniami związanymi z działalnością kapłańską na tych terenach, a także bieżącymi informacjami na temat sytuacji …
Większość rzeczy w życiu można poznać czy zrozumieć dopiero wtedy, kiedy się ich doświadczy. Dobra relacja, świadectwo, konferencja, zdjęcia czy film mogą nas oczywiście do czegoś zainspirować, jednak to DOŚWIADCZENIE jest kluczowe. Podobnie jest z wiarą.
W ubiegłym roku Ojciec Święty podjął dwie ważne decyzje dotyczące roli i miejsca świeckich w Kościele. Ustanowił posługę katechety świeckiego oraz dokonał zmiany w prawie kanonicznym, która pozwala, aby posługę mogły pełnić również kobiety.
O zagrożeniach, głównie psychicznych, związanych z tzw. problematycznym użytkowaniem Internetu pisze w wydanym oświadczeniu Rada Społeczna przy Arcybiskupie Poznańskim. Zdaniem autorów należy więcej uwagi poświęcać relacjom bezpośrednim, "słuchając się na…
Madryt przygotowuje się do Świętego Roku Jubileuszowego św. Izydora z okazji 400-lecia kanonizacji patrona stolicy Hiszpanii. „Będzie to rok łaski dla mieszkańców tego miasta, który przyniesie nam wiele błogosławieństw” - wskazuje kard. Carlos Osoro w oko…
Jedna z portugalskich agencji nieruchomości nabyła drogą licytacji internetowej największy, a zarazem najstarszy czynny kościół w mieście Bragança na północnym wschodzie Portugalii – potwierdziły 27 stycznia władze miejscowej diecezji, a także lokalny urz…
W przekonaniu zwierzchników Kościoła katolickiego w Niemczech kompleksowa reforma Kościoła jest właściwą konsekwencją wstrząsu wywołanego ostatnimi raportami w sprawie nadużyć seksualnych. „Wszystkie raporty w tej sprawie, także opublikowany ostatnio rapo…
18 stycznia rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan (18-25 stycznia). W tym roku towarzyszy mu hasło „Zobaczyliśmy Jego gwiazdę na Wschodzie i przyszliśmy oddać Mu pokłon” (Mt. 2, 2).
Dlaczego po 40 latach po ogłoszeniu encykliki "Rerurm novarum" papież Pius XI ponownie zajął się kwestiami społecznymi? Jakie uwarunkowania światowe skłoniły go do ogłoszenia "Quadrogessimo anno"?
Przewodniczący austriackiej konferencji episkopatu zapowiedział, że kobiety zajmą jedną trzecią stanowisk kierowniczych w Kościele katolickim w Austrii.
Prezentujemy kalendarium najważniejszych wydarzeń mijającego, 2021 roku, w Kościele katolickim w Polsce.
Pierwsze wieki chrześcijaństwa są pełne Ewangelizacji, ale także prześladowań. O tym co było ważne i jak wyglądał Kościół, w rozmowie z Esterą Ryczek, opowiada dr Anna Sutowicz.
Prowadzący inicjatywę "Zranieni w Kościele", która zajmuje się wspieraniem osób dotkniętych przemocą w Kościele, poinformowali, że funduszy wystarczy jedynie na prowadzenie działalności do końca bieżącego roku.
Z racji obchodzonego w najbliższą niedzielę, 5 grudnia, 22. Dnia Modlitwy i Pomocy Materialnej Kościołowi na Wschodzie, dzisiejsza audiencja ogólna miała szczególne znaczenie.
Członkowie Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym w Polsce napisali list otwarty do Kościoła, Pasterzy oraz wspólnot w Kościele w odpowiedzi na synod zainicjowany przez Papieża Franciszka.
Tytułowa fraza pochodzi z Konstytucji Apostolskich, anonimowego starożytnego tekstu chrześcijańskiego. Przywołana ostatnio dwukrotnie przez arcybiskupa Gądeckiego podczas ingresów biskupich, gdy wskazywał na niebezpieczeństwo ustępowania przed wolą laikat…
Soborowa konstytucja liturgiczna Sacrosanctum concilium podkreśla, że sakrament Eucharystii jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła i zarazem źródłem, z którego wypływa cała jego moc (nr 10). Dzieje się tak, ponieważ każda Eucharystia uobec…
Jednym z ulubionych tematów publicystycznych w Polsce w ostatnim okresie jest „podział”. Mowa tu oczywiście przede wszystkim o podziale politycznym czy partyjnym. Niestety, nie jest to temat wydumany czy rozdmuchany, ale opisujący stan faktyczny. Tych li…
Gościem Rady Duszpasterskiej Archidiecezji Gnieźnieńskiej, której posiedzenie odbyło się w Gnieźnie 22 października był Paul M. Zulehner, kapłan katolicki, filozof i teolog, wybitny wykładowca teologii pastoralnej, wieloletni dziekan Wydziału Teologii Kat…
W dniach od 4 do 29 października polscy biskupi udawali się na wizytę ad limina Apostolorum, do której zobowiązani są na mocy ustawodawstwa kościelnego. Każdy biskup diecezjalny ma obowiązek udania się na taką wizytę oraz przekazania sprawozdania o stanie…
Biskup tarnowski przedstawił spostrzeżenia czwartej grupy polskich biskupów przybywających do Rzymu z wizytą ad limina Apostolorum.
W pierwszym odcinku z cyklu "Katolicka Nauka Społeczna wczoraj i dziś", zapraszamy do wysłuchania rozmowy na temat encyklik, które to wywodzą się ze starożytnej praktyki wysyłania listów przez jednych biskupów do drugich, by zapewnić jedność doktryny i ż…
W cyklu audycji prezentujących nauczanie Prymasa Tysiąclecia, realizowanych przez red. Izabelę Tyras, przewodniczącą oddziału w Częstochowie „Civitas Christiana”, dziś usłyszymy słowa bł. kard. Stefana Wyszyńskiego o tym, co Kościół dał Narodowi.
- K…
Pod hasłem „W Tobie są wszystkie me źródła” obył się w dniach 5-12 września 52. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Budapeszcie z udziałem papieża Franciszka. W programie przewidziano prelekcje, świadectwa, katechezy, dyskusje panelowe, a także wydarz…
Chrześcijaństwo przyszłością dla Chin? Może Chiny przyszłością dla chrześcijaństwa? W pierwszej części Piotr Sutowicz i Łukasz Burzyński mówili o przeszłości wiary chrystusowej na terenie Chin. W tej części Łukasz nakreśla hipotetyczne scenariusze dla rel…
W cyklu audycji prezentujących nauczanie Prymasa Tysiąclecia, realizowanych przez red. Izabelę Tyras, przewodniczącą oddziału w Częstochowie „Civitas Christiana”, dziś usłyszymy fragment kazania z 1971r., w którym ks. Prymas mówił o odpowiedzialności każd…
W ostatnim czasie – zwłaszcza wśród ludzi młodych – głośne stało się słowo „apostazja”, czyli nic innego jak akt formalnego wystąpienia z Kościoła.
W ostatnim numerze kwartalnika „Civitas Christiana” zadaliśmy sobie pytanie „do czego wzywa nas Papież Franciszek?”. Na kanwie tego zagadnienia warto zastanowić się po co jest ta Niedziela Słowa Bożego i jakie niesie przesłanie. Święto to zostało ogłoszon…
Podstawowe twierdzenia, dążenia i zamiary oraz esencja problematyki została ujęta w haśle: "Posłani w pokoju Chrystusa", czyli trzeciego roku koncepcji duszpasterskiej Kościoła Katolickiego w Polsce. We wprowadzeniu do posiedzenia abp Skworc zwrócił uwagę…
Rozpoczynamy publikację cyklu artykułów "Historia Kościoła" autorstwa dr Anny Sutowicz. Pierwszy temat to "U źródeł wspólnoty".
Czas pandemii koronawirusa w Kościele jest przyczyną wyraźnie odczuwalną nie tylko przez biskupów, kapłanów, ale także i samych wiernych. Jeszcze kilkanaście tygodni temu Kościoły podczas szczytu panicznego lęku przez zarażeniem się, udzielały zwolnienia …
Abp Gądecki w wypowiedzi dla kanału Civitas Christiana TV zaprasza na IV Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej i pozdrawia jej uczestników. W nagraniu mówi, że "Chrześcijaństwo to religia prospołeczna, czyli praktycznie wszystkie zagadnienia społeczne ją …
Prezentujemy tłumaczenie reportażu o Libanie opublikowanym w serwisie catholicnews.com.
14 września obchodzimy święto Podwyższenia Krzyża.
31 sierpnia metropolita mińsko-mohylewski abp Tadeusz Kondrusiewicz spotkał się z odmową podczas próby przekroczenia granicy białoruskiej. Po tym zdarzeniu wystąpił z odwołaniem do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w stolicy Białorusi, jak informuje portal …
Kim był i czy współczesna Europa potrzebuje Benedykta z Nursji? Czym są reguły benedyktyńskie i czy należy się właśnie teraz, w kryzysie wartości, do nich odwołać?
Na całym świecie trwa walka z epidemią koronawirusa. Włącza się w nią także Kościół katolicki i to w sposób, który dla wielu osób może być ogromnym zaskoczeniem. Epidemia paradoksalnie już przyniosła pewne pozytywne skutki dla Kościoła, a jest to przede w…
Światowe Dni Młodzieży w Panamie z udziałem papieża Franciszka, watykański szczyt o ochronie małoletnich w Kościele, list apostolski „Vos estis lux mundi”, pożar katedry Notre Dame w Paryżu, Nadzwyczajny Miesiąc Misyjny, zgromadzenie plenarne Rady Konfere…
„Księga Liczb”, już sama jej nazwa nie służy dobremu pijarowi tej biblijnej księgi. Jest ona jednak w takim samym stopniu Słowem Bożym jak Ewangelia wg św. Jana Jej polska nazwa to dosłowne tłumaczenie jej grecko-łacińskiego tytułu Arithmoi/Numeri, który …
Podczas wizyty w Greccio, gdzie św. Franciszek zbudował pierwszy w historii żłóbek, Papież ogłosił list apostolski zatytułowany „Godny podziwu” o znaczeniu i wartości tego znaku. „Żłóbek jest jakby żywą Ewangelią. Ukazuje nam czułość Boga i to, że zniża s…
Następna stacja: Senador Camará” – słychać w głośnikach. Pociąg zajeżdża na stację. Już od dłuższego czasu widoki za oknem przestały przypominać turystyczne foldery Rio de Janeiro. Wyziębieni po godzinie jazdy w silnie klimatyzowanych wagonach pasaże-rowi…
Kościół. Świętość i grzech. Nadzwyczajne dobro i odwieczne zło.
Stajemy przed wielkim wydarzeniem, ale i szansą. Szansą, aby pełniej włączyć się w dzieło misyjne, a tym samym pogłębić naszą wiarę – napisali polscy biskupi w liście pasterskim przed Nadzwyczajnym Miesiącem Misyjnym, który został wyznaczony przez Ojca Św…
Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana” wraz z Regionalnym Ośrodkiem Debaty Międzynarodowej w Toruniu i Wyższą Szkołą Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu zapraszają do udziału w seminarium “Nasze milczenie jest naszym wstydem. Prześladowania r…
Szanowni Czytelnicy! Przełom maja i czerwca to w życiu Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” zawsze miesiąc o dużej intensywności społecznego zaangażowania. Tak jest i w tym roku, stąd w bieżącym numerze pisma sporo miejsca poświęcamy zarówno u…
Papież Franciszek jest bardzo aktywnym użytkownikiem Twittera. Prezentujemy najciekawsze tweety Ojca Świętego z ostatnich tygodni.
Serdecznie zapraszamy na konferencję “Katolicyzm a świat liberalny”, która odbędzie się 28.06.2019 r. siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia “Civitas Christiana” w Szczecinie przy ul. Kaszubskiej 20/3.
Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Radomiu serdecznie zaprasza na wykład pt. ,,Podstawowe zasady katolickiej nauki społecznej”, który wygłosi ks. dr Andrzej Jędrzejewski – organizator Tygodni Społecznych, wykładowca WSD w Radomiu oraz probos…
Rekolekcje adwentowe 2018 – zapraszamy na kolejne przeżycie adwentu.
Rekolekcje adwentowe 2018 – zapraszamy na kolejne przeżycie adwentu.
W pierwsze grudniowe popołudnie Oddział w Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Katowicach zorganizował spotkanie Klubu „Społeczeństwo” poświęcone osobie i nauczaniu społecznemu Kardynała Augusta Hlonda, Prymasa Polski.
Głos „Civitas Christiana” rozbrzmiał 19 listopada w radiu Silesia w Zabrzu!
W Polsce coraz częściej, właściwie każdego dnia mówi się o kryzysie i grzechach Kościoła. Jego przeciwnicy, jakby czując nadarzającą się okazję, zdają się coraz bardziej wzmacniać swoją narrację. Przykładem choćby niedawne dzieła filmowe, które w określon…
Czy Kościół zabrał nam wolność, którą podarował nam Chrystus? Wierzymy w jednego Boga, czy może w trzech? Czy to, co święte, kończy się na progu świątyni? Czy po śmierci przestajemy być sobą?
Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana” w Toruniu jako współorganizator serdecznie zaprasza do udziału X Toruńskim Sympozjum poświęconemu Religiom i Alternatywnym Ruchom Religijnym pt. “Czy ruchy w Kościele Katolickim mogą stać się sektami?”, które…
W stale aktualnym nauczaniu św. Jana Pawła II na plan pierwszy nieustannie wybija się kwestia człowieka, której nie można oddzielać od pytania o Pana Boga. Już podczas swej pierwszej pielgrzymki do Polski, w czerwcu 1979 roku uczył, że „człowieka (…) nie …
Z ks. Bogusławem Koziołem SChr, wicepostulatorem procesu beatyfikacyjnego kard. Augusta Hlonda, rozmawia Marta Kowalczyk.
9 października 2018 r. w siedzibie oddziału w Opolu odbyło się spotkanie z ks. dr. Mariuszem Drygierem pt. „Kresowiacy a Ślązacy. Integracyjna rola Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim w latach 1945-56”. Temat bardzo aktualny, szczególnie na naszym te…
Katolickie Stowarzyszenie ,,Civitas Christiana” w Warszawie serdecznie zaprasza na Spotkanie Formacyjne pt. “Dary Ducha Świętego – dar umiejętności”.
Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana” oddział w Oświęcimiu zaprasza na wykład “Dary Ducha Świętego – Dar Rady”.
W imieniu organizatorów: Gminy Trzebnica oraz Obserwatorium Społecznego serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Rola Kościoła katolickiego w organizowaniu polskiego życia na Ziemiach Zachodnich i Północnych w …
„Różaniec – kontemplacja codzienności” – pod takim hasłem, 15 września, w katedrze opolskiej odbył się Dzień Skupienia dla Róż Różańcowych oraz członków Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” oddział w Opolu. Wydarzenie było częścią odpustowych …
Kardynałowie i biskupi z niemalże wszystkich krajów Europy świętują 100-lecie niepodległości i 1050-lecie pierwszego biskupstwa w Polsce. Zebranie Plenarne Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) to wydarzenie historyczne. W części spotkań wezmą udział…
W dzisiejszej katechezie Ojciec Święty ponownie odniósł się do trzeciego przykazania. Odpoczynek, podczas dnia świętego odsyła nas do Paschy, kończącej okres zniewolenia. Wypoczywali wtedy wszyscy: niewolnicy i panowie. Dziś ludzie doświadczają wielu rodz…
W sześciu miastach Polski: Częstochowie, Warszawie, Rzeszowie, Lublinie, Łodzi i Krakowie odbędzie się II Międzynarodowy Kongres Ruchu „Europa Christi” – Podkarpackie 2018 pod hasłem: „Wizja Europy w ujęciu św. Jana Pawła II”.
Zapraszamy do udziału w drugiej edycji Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej, którego tematem przewodnim będzie: „Obywatel – polityk – przedsiębiorca. Między partykularyzmem a dobrem wspólnym”. Festiwal odbędzie się w dniach 2-3 października 2018 r. i je…
622 nowych seminarzystów, to o 45 więcej, niż w roku ubiegłym. Takie dane przedstawiono podczas dorocznego spotkania rektorów seminariów diecezjalnych i zakonnych, które odbywało się od 3 do 5 września we Wrocławiu.
Ruszyła akcja Caritas, która zachęca młode osoby do nagrania 18 sekundowego filmu. To sposób na realne zaangażowanie w Synod, który odbędzie się już w październiku.
15 września, w dniu parafialnego odpustu do Świątyni Opatrzności Bożej zostaną wprowadzone relikwie Krzyża Świętego.
Odnosząc się do niedzielnego czytania z Ewangelii, papież Franciszek podczas modlitwy Anioł Pański, przestrzegł przed skażeniem światem i oraz legalistycznym formalizmem. Prawdziwy chrześcijanin, jeśli chce być autentycznie posłuszny wobec Boga, musi się …
Pochodził z zamożnej rzymskiej rodziny. Jego pradziadkiem był papież Feliks III, a dalszym krewnym papież Agapit I. Rodzice byli świętymi: Sylwia i Gordian. Oprócz nich na ołtarze wyniesiono także jego ciotki: św. Farsylię i św. Emilianę. Takie otoczenie …
Już jutro – 1 września, Kościół katolicki obchodzi Dzień Modlitw o Ochronę Stworzenia. Został on ustanowiony trzy lata temu przez papieża Franciszka, jako odpowiedź na kryzys ekologiczny.
Słowo churching pochodzi od słowa clubbing, które oznacza odwiedzanie wielu klubów, często podczas jednej nocy. Churching jest z kolei zjawiskiem socjologicznym, które polega na nawiedzaniu przez wiernych różnych parafii, w celu znalezienia odpowiedniej d…
Historia Kościoła budowanego przez kobiety.
29 sierpnia 2018 roku Ojciec Święty Franciszek, przed audiencją generalną, pobłogosławił Ołtarz Adoracji „Gwiazda Niepokalanej” do Kaplicy Adoracji w Światowym Centrum Modlitwy o Pokój w Niepokalanowie.
Wypraszajcie pokój dla waszych rodzin, Ojczyzny, Europy i całego świata – powiedział papież Franciszek, zwracając się do pielgrzymów polskich podczas dzisiejszej audiencji ogólnej na Placu św. Piotra.
Odsunięta od sakramentów, z poderżniętym gardłem cudem trafia do kościoła… Poznajcie życie i myśli św. Marii Baouardy, Małej Arabki, prostej dziewczyny z Palestyny.
Wiele osób kojarzy ją za sprawą syna – św. Augustyna. Przysparzał on św. Monice wielu trosk i stawiał w sytuacjach, w których musiała wykazywać się heroizmem i zaufaniem Bogu.
W Ewangeliach synoptycznych wymieniany, jako jeden z dwunastu uczniów Chrystusa. Jan Ewangelista o nim nie wspomina, pisze za to o Natanaelu, co prawdopodobnie oznacza, że chodzi o tę samą osobę. Pierwsze imię – Bartłomiej, oznacza “syn Tolmaja”, natomias…
Czy twoja duchowość ma charakter religijny, czy jesteś po prostu optymistą? Czy odważysz się być sobą? – Na te pytania znajdziesz odpowiedź, czytając najnowszą publikację znanego dominikanina.
Była pierwszą osobą urodzoną w Ameryce, którą kanonizował Kościół katolicki. Jest kojarzona z Peru – przyszła na świat w Limie, stolicy tego kraju, w 1568 r. Jej rodzice byli Kreolami – potomkami osadników, przybyłymi z Europy.
Odkrywanie historii zabytków Częstochowy przy dźwiękach pięknej, krystalicznej muzyki a cappella. Połączenie nowoczesności z tradycją, historii z muzyką, fotografii z architekturą w wyjątkowym festiwalu “Muzyka w Świątyniach”.
Miasto północy leżące na tej samej szerokości geograficznej co Wenecja. Miasto o bogatej historii, w którym mieszkają przedstawiciele kilkudziesięciu narodów. Obok domów jak z westernów i starych europejskich willi stoją drapacze chmur. Montreal: miasto n…
Giuseppe Melchiorre Sarto pochodził z wiejskiej, wielodzietnej rodziny. Urodził się w 1835 r. Dzięki stypendium kardynała Jakuba Monico mógł rozpocząć studia w seminarium w Padwie, w wieku 12 lat. Święcenia kapłańskie otrzymał jedenaście lat później i tyl…
Beatyfikacja kard. Stefana Wyszyńskiego może nastąpić pod koniec 2019 roku – stwierdził w niedzielę o. Gabriel Bartoszewski, wicepostulator w procesie beatyfikacyjnym w programie „Angelus” na antenie Polsat News i Radia Warszawa.
“Jego wymowa wydawała się jednym z cudów religii, którą głosił ten mąż święty; zdawało się, jakoby przez jego usta Kościół otrzymywał rozkazy Boże. Królowie i dostojnicy, którym nie wybaczał on żadnego występku, upokarzali się przed jego upomnieniami jakb…
Religijne, polityczne i społeczne aspekty obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski (1956 –1966/1967).
Piąty Polak wyniesiony na ołtarze i siódmy święty z zakonu dominikanów pochodził z Kamienia Śląskiego. Był wybitną postacią swoich czasów. Jako jedyny z kraju nad Wisłą został uwieczniony wśród rzeźb przedstawiających 140 świętych, stojących na kolumnadzi…
Czy krzyż to symbol pogański? – Wokół pierwszych wieków chrześcijaństwa nagromadziło się wiele mitów i legend. Niektóre z nich wynikają z niewiedzy, inne zostały po prostu wymyślone. Spopularyzowane przez kulturę masową zajęły trwałe miejsce w świadomoś…
Urodził się w XIV w., we francuskim mieście Montpellier. Był cudem dla swoich rodziców, którzy przez długi czas, bezskutecznie, starali się o dziecko. Niestety, kiedy Roch był jeszcze młody, stracił ich obydwoje. Postanowił wtedy rozdać swój majątek ubogi…
Prośmy o tchnienie Ducha Świętego. Dzisiaj chodzi o zwycięstwo moralne prawdy i miłości – mówił metropolita częstochowski abp Wacław Depo w homilii wygłoszonej podczas głównych uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia, na Jasnej Gó…
W 1001 roku papież Sylwester II zgodził się na zadośćuczynienie prośbie księcia węgierskiego Stefana i wysłał mu koronę królewską. W średniowiecznej Europie był to akt wielkiej wagi, oznaczający nie tylko wprowadzenie władcy i jego państwa w rodzinę najsi…
Dla Roda Drehera jest całkowicie jasne, że Benedykt XVI mówi, iż Kościół Chrystusa wydaje się tonąć, kapitulując przed „duchem czasu”. Benedykt XVI zdaje się apelować do tych katolików, którzy przeciwstawiają się duchowi czasu, chcącemu opanować Kościół p…
W chrześcijaństwie godność ciała ludzkiej osoby ukazuje m.in. Tajemnica Wcielenia Syna Bożego-Logosu, a także Misterium Golgoty, podczas którego w cierpieniach i męczeńskiej śmierci Jezusa współuczestniczyło Jego ciało. Ciało i związane z nim rytuały narz…
W książce Niebo przemówiło Carver Alan Ames zawarł najcudowniejsze przesłania, które usłyszał podczas rozmów z Panem Jezusem oraz z tymi, którzy osiągnęli Niebo.
W Watykanie zaprezentowano Instrumentum laboris, czyli dokument roboczy październikowego Synodu Biskupów. Odbędzie się on pod hasłem „Młodzież, wiara i rozeznawanie powołania”. 52-stronnicowy dokument analizuje obecną sytuację młodych ludzi i przedstawia …
W dniach 22-24 czerwca odbędą się centralne obchody jubileuszu 1050-lecia biskupstwa w Poznaniu, pierwszego na ziemiach polskich, pod hasłem: „Poznań. Chrystus i my”.
Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Oddział w Warszawie serdecznie zaprasza na Prymasowskie wykłady otwarte.
Jeśli chcemy znaleźć Jezusa, musimy udać się do Nazaretu.
„Maryjne drogi wolności Prymasa Tysiąclecia” to tytuł rozważań majowych przygotowanych przez fundację „Czas to Miłość” w Jubileuszowym Roku 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości. Ich autorka przez wiele lat była świadkiem życia i działalności P…
Pod hasłem „Musicie być mocni mocą wiary, nadziei i miłości”, zaczerpniętym z homilii Jana Pawła II wygłoszonej na krakowskich Błoniach podczas pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny w 1979 roku, odbędą się w Krakowie obchody 40. rocznicy wyboru kard. Karola W…
W marcu br. arcybiskup Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, odwiedził Polskę, by rozmawiać o pojednaniu.
O wzajemnych relacjach kardynała Stefana Wyszyńskiego i kardynała Bolesława Kominka dyskutowano we Wrocławiu w ramach tradycyjnego “poniedziałku na Kuźniczej”.
Marcowe wydanie Miesięcznika dedykujemy Świętemu Józefowi, którego jako Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny Kościół wspomina 19 marca. Prawdą jest, że wiemy o nim stosunkowo niewiele, w porównaniu z bogatą literaturą maryjną i rozwiniętym kultem Matki Boż…
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego opublikował najnowszy raport Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia, obrazujący życie religijne Polaków. Pierwszy raz analizie poddano nową jakość w życiu społecznym Kościoła, czyli obecność w mediach społeczn…
Czym jest przynależność do Kościoła i co oznacza umiłowanie Kościoła? – Joanna Szubstarska pytała s. Martę, karmelitankę misjonarkę terezjankę z Sopotu.
Z profesorem Wiesławem Janem Wysockim rozmawia Mariusz Ratajkiewicz
– Katolicka Nauka Społeczna to przełożenie Ewangelii na życie społeczne. Dotyczy każdej sfery. Tak naprawdę chodzi o dotarcie do człowieka w każdej sferze życia, w jakiej przychodzi mu istnieć. Ewangelia nie jest wyłączona ani od biznesu, ani od polityki,…
„Kościół wczesnego średniowiecza” zaczyna się od opisu życia i dzieła biskupa Hippony, który był wzorem do naśladowania, a kończy w połowie XI stulecia. W tym czasie powoli następowało kształtowanie się wspólnoty chrześcijańskiej, która łączyła ludzi wier…
Okazuje się, że korozja znaczenia i siły autorytetu doprowadza zarówno do zagubienia, utraty sensu i mocy (kryzys braku ojca), jak i do anarchii.
O znaczeniu polskiego prymasostwa w 600. rocznicę ustanowienia tej posługi w Gnieźnie, owocach Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski oraz wyzwaniach, przed którymi obecnie stoi Kościół – z abp. Wojciechem Polakiem, 60. prymasem Polski, rozmawia Marcin Klucz…
13 marca 2017 r. minęły 4 lata od chwili wyboru na papieża kardynała Jorge Mario Bergoglio, który obrał imię Franciszek. Jednym z nurtów jego pontyfikatu jest pedagogia miłosierdzia.
Jezus wszystkich chce włączyć w pracę ewangelizacyjną winnicy świata, zwracając się do każdego z nas: Idźcie i wy do mojej winnicy (Mt 20,4). To zadanie trzeba realizować przy pomocy nowych metod ewangelizacji, używając nowych środków i nowego podejścia d…
W kwietniowym wydaniu miesięcznika “Civitas Christiana” publikowaliśmy artykuł obrazujący religijność Polaków, w którym uwzględniłem także udział młodzieży w życiu Kościoła. Choć, jak podsumowałem, ogólne wyniki badań napawają optymizmem – aż 93% rodaków …
Nie bój się i nie lękaj, ponieważ z tobą jest Pan Bóg twój wszędzie, gdziekolwiek pójdziesz. (Joz 1,9)
5 marca 2016 r. w Pałacu Górków odbyła się czwarta z kolei i zarazem ostatnia debata pod wspólnym tytułem „Kościół na straży polskiej wolności”. Poprzez organizowane od 2013 roku debaty historyczne Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Wielkopo…
Z abp. Henrykiem Hoserem SAC, biskupem diecezji warszawsko-praskiej, przewodniczącym Zespołu Ekspertów Komisji Episkopatu Polski ds. Bioetycznych, rozmawia Alicja Dołowska
Prof. Andrzej Nowak będzie gościem spotkania pt. „Czas walki z Bogiem”, które odbędzie się 5 marca br. w Poznaniu. Wykład jest kolejnym z cyklu konferencji organizowanych przez poznański Oddział Okręgowy Katolickiego Stowarzyszenia “Civitas Christiana” i…
Bóg, urodzony jako człowiek, objawił się wszystkim ludziom, nie tylko chrześcijanom. Ta banalna prawda okrzepła w naszej świadomości i nie budzi emocji, może z wyjątkiem okresu Bożego Narodzenia i kończącej go Niedzieli Chrztu Pańskiego. Czujemy się wówcz…
Marcela, Paula, Eustochia i Blezylla, Sofronia, Lea, Paulina, Fabiola i inne. Zapalone miłością do Pisma Świętego, codziennie czytały je i uczyły się jakiegoś urywka na pamięć. Studiowały Biblię, medytowały słowo Boże i dzieliły się nim, odnosząc do otacz…
Roman Dmowski. Pozytywista, agnostyk, ideolog Narodowej Demokracji, wierzący i praktykujący katolik. Współtwórca niepodległości Polski. Przekonywał, że religia była elementem decydującym o powstaniu narodu, a w kolejnych okresach o zachowaniu jego tożsamo…
Boża Opatrzność sprawia, że wkraczamy w kolejny Rok Pański – 2016. Czas niezwykły dla naszego narodu, przynajmniej z kilku powodów. Mam na myśli przede wszystkim obchody 1050. jubileuszu Chrztu Polski, które czekają nas głównie w kwietniu. Niedługo po tyc…
„Civitas Christiana” to ważny organizm w polskim Kościele – powiedział na zakończenie Mszy św. bp Adam Lepa, który 16 listopada sprawował Eucharystię otwierającą dwudniowe ogólnopolskie spotkanie księży asystentów Stowarzyszenia w Porszewicach.
Opuszczają dom, dzieci, męża, żonę. Ich decyzje są zawsze zaskoczeniem. Finał wydarzeń czasem ma miejsce w sądach, szpitalach, ośrodkach terapii. Nawet wtedy, gdy dochodzi do szczęśliwego końca, rany pozostają. Ofiary współczesnych sekt, które dziś mają t…
Panno w największym dostojeństwie narodzona, Córko królewska z pokolenia Dawidowego, Kwiecie cudowny, którego wonność napełnia całą ziemię, Gołębico niewinna, której głos świat usłyszał, Oblubienico Ducha Świętego… Z Litanii na Narodzenie Najświętszej Mar…
Pierwotny Kościół posiadał żywe doświadczenie obecności i działania Ducha Świętego. Wiarę w moc Pocieszyciela wyznawał w modlitwie i całej liturgii, głosił ją w nauczaniu katechetycznym, ale przede wszystkim żył nią na co dzień.
Trwa VII Ogólnopolski Tydzień Biblijny, który w tym roku przebiega pod hasłem “Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Z tej okazji Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana” i Radio Jasna Góra przygotowały cykl biblijnych audycji, które udostępniane…
Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Lublinie oraz Katedra Historii i Kultury Krajów Języka Hiszpańskiego KUL zapraszają na spotkanie z dr Pablo de la Fuente na temat “Prześladowania Kościoła w Katalonii w czasie hiszpańskiej wojny domowej”.
7 marca 1965 r., w Pierwszą Niedzielę Wielkiego Postu, w parafii Wszystkich Świętych przy Via Appia Nouva 244 w Rzymie papież Paweł VI po raz pierwszy celebrował Mszę świętą w języku włoskim.
W raju kobieta była równa mężczyźnie w godności i powołaniu, stanowili względem siebie byty komplementarne. Chrystus, nie ogłaszając żadnej deklaracji, przez swój sposób postępowania zainicjował społeczny awans kobiety, zmierzającej do pełnej równości, pr…
Z Januszem Szewczakiem, głównym ekonomistą Kasy Krajowej SKOK, rozmawia Marcin Motylewski
Dzisiejsza rodzina jest osłabiona przez nadrzędnie sytuowany seks, hedonizm oraz indywidualizm.
Słowa „jestem dumna z Kościoła” dla wielu w naszych czasach wydają się coraz trudniejsze do wypowiedzenia. Media, ludzie niewierzący, a nawet wierzący (regularnie lub od święta) lubią się koncentrować na wadach i wytykać słabości instytucji Kościoła.
13 marca wkroczyliśmy w 266 pontyfikat Biskupa Rzymu. Franciszek coraz głębiej wprowadzać będzie Kościół w rzeczywistość XXI wieku, jednocześnie przybliżając pielgrzymkę Ludu Bożego ku pełnej jedności z Trójcą Świętą, która zapanuje po końcu historii w Kr…
Walka z Kościołem jest jak piłowanie nogi krzesła, na którym się siedzi. Naród bez religijnej tożsamości nigdy nie uzyska moralnej równowagi.